Từ lâu, cây bồ đề đã được xem là biểu tượng cho trí tuệ và sự giác ngộ của Đức Phật, nên cây bồ đề còn được mọi người biết đến với tên gọi khác là "cây giác ngộ". Nình Bình là địa danh nổi tiếng gắn liền với các di tích lịch sử tâm linh như quần thể đền thờ các triều đại Đinh, Tiền Lê – Cố đô Hoa Lư… là địa danh gắn với chùa Bái Đính – ngôi chùa lớn nhất Việt Nam cho đến thời điểm hiện tại. Cây bồ đề được xem là biểu tượng thiêng liêng của Phật giáo. 

            Tận dụng thế mạnh vùng nguyên liệu, Hợp tác xã Sinh Dược, xã Gia Sinh – Gia Viễn – Ninh Bình đã nghiên cứu, sáng tạo và biến những chiếc lá bồ đề thành các sản phẩm nghệ thuật có ý nghĩa tâm linh: Tranh lá bồ đề.

            Bà Trịnh Thị Lý - Phó Giám đốc Hợp tác xã Sinh Dược chia sẻ: "Một lần tình cờ được xem các clip ở trên mạng về ý nghĩa của lá bồ đề trong đạo Phật và có một số sản phẩm lá bồ đề đã có từ trước đó ở những nước nổi tiếng về Phật giáo như Ấn Độ, Trung Quốc, chúng tôi đã liên tưởng ngay đến Bái Đính quê hương mình - nơi cũng có rất nhiều những cây bồ đề ở dọc đường. Cây bồ đề được xem là một trong những biểu tượng mới của vùng đất thiêng Bái Đính".

            "Từ đó, chúng tôi nghĩ rằng những chiếc lá bồ đề ở ngay trên mảnh đất quê hương mình. Nếu chúng ta cứ để lá bồ đề theo vòng tròn của tự nhiên, mọc rồi sẽ rụng đi và về với đất thì sẽ thật lãng phí. Thay vào đó, mình có thể tạo ra một sản phẩm từ những chiếc lá bồ đề này, để từ đó mang lại rất nhiều lợi ích cho cuộc sống. Ví dụ, tạo công ăn việc làm cho chính những người dân địa phương từ loài cây đang trồng nhiều trên mảnh đất quê hương mình. Đồng thời, loài cây này cũng có ý nghĩa rất đặc biệt. Đó là một trong những biểu tượng của sự tỉnh thức trong đạo Phật. Nó rất có ý nghĩa với những người theo và yêu mến đạo Phật" - chị Lý tâm sự.

           Từ suy nghĩ đó các bạn trẻ trong HTX Sinh Dược đã bắt tay vào tìm hiểu và thử nghiệm để có thể lấy được xương từ chiếc lá bồ đề. Chu trình tạo ra sản phẩm tranh lá bồ đề rất kì công. Bước đầu những chiếc lá tươi có hình dáng đẹp được thu hái và lựa chọn, sau đó nguyên liệu được phân loại theo kích thước, hình dáng và màu sắc của từng chiếc lá.

           Để tạo ra những tác phẩm từ lá bồ đề, các công nhân của HTX Sinh Dược phải thu hoạch lá vào khoảng tháng 7, tháng 8 hằng năm. Đây là thời điểm có nhiều lá già với phần gân dẻo dai, đạt chất lượng tốt nhất để sơ chế.

           "Xương lá bồ đề ban đầu có màu trắng ngà nên khi làm nên các sản phẩm sẽ chưa được đẹp vậy nên chúng tôi phải nghĩ cách để tạo màu cho sản phẩm như tạo màu vàng hoặc màu trắng đẹp" - Phó Giám đốc HTX Sinh Dược bày tỏ.

           Những công đoạn trên đã tỉ mỉ, kỳ công bao nhiêu thì công đoạn ghép tranh lại càng phải đòi hỏi sự tinh xảo, khéo léo và óc thẩm mỹ bấy nhiêu.

          Các bức tranh được ghép từ nhiều chiếc lá đơn – có thể lên đến hàng nghìn chiếc tùy theo kích thước và loại tranh. Tranh được chia thành các phân khúc có nội dung sử dụng khác nhau. Từ đó, nghiên cứu không ngừng từ chất lượng lá, chất lượng nội dung tranh dựa trên sự nghiên cứu tỉ mỉ ở nhu cầu của từng phân khúc khách hàng. Thời gian ghép tranh có thể giao động 4-5 tiếng hoặc 4-5 ngày hoặc vài tháng tùy thuộc vào nội dung, khối lượng, chất lượng và nguyên liệu tạo thành của bức tranh.

         Đối với những bức tranh pha trộn thêm chất liệu khác như gỗ, đá… thời gian còn lâu hơn, bởi quy trình chế tác rất khắt khe, tỷ mẩn. Thậm chí, còn phụ thuộc vào cảm hứng sáng tạo của những người thợ…

         Đội ngũ các bạn trẻ tại HTX Sinh Dược đã khéo léo kết hợp các vật liệu là thế mạnh của thủ công mỹ nghệ tại địa phương. Trong đó có tranh thêu Minh Trang, gốm Bồ Bát, cói Kim Sơn các vật liệu tinh xảo từ gỗ mỹ nghệ hay dát vàng nhằm nâng tầm giá trị của các sản phẩm thủ công mỹ nghệ tại địa phương đồng thời đa dạng hóa loại hình sản phẩm của tranh lá bồ đề với mục đích cho ra đời các bức tranh độc bản tạo giá trị nghệ thuật cao đồng thời tạo sự liên kết trong chuỗi sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ tại địa phương.

           Công việc làm tranh lá bồ đề của HTX Sinh Dược đã tạo việc làm cho hơn 100 lao động địa phương. 

            Tranh và các sản phẩm từ lá bồ đề là quà tặng tuyệt vời cho du khách khi đến thăm vùng đất này. Với tinh thần không ngừng học hỏi và sáng tạo, HTX Sinh Dược đã và đang từng bước đưa sản phẩm tranh lá bồ đề không ngừng vươn cao và bay xa tới khắp các vùng miền trong cả nước trên khắp các lĩnh vực thường thức cuộc sống.

           Người ta thường nói: "Cứ đi để lối thành đường" và câu nói này đã đúng với các bạn trẻ ở HTX Sinh Dược. Vượt qua những khó khăn ban đầu, nhờ sự tỉ mỉ, kỹ càng đến từng chi tiết, những người thợ ở HTX Sinh Dược đã tạo nên những tác phẩm "độc bản" có giá trị lên tới hàng chục, thậm chí hàng trăm triệu đồng. Đặc biệt, năm 2021, sản phẩm tranh lá bồ đề của HTX đã được chứng nhận là sản phẩm OCOP 4 sao tỉnh Ninh Bình.

           Hợp tác xã Sinh Dược đạt chứng nhận OCOP 4 sao cho sản phẩm "Tranh lá Bồ Đề".

Nguyễn Phượng- Phòng Tuyên truyền