Đã có những bước tiến vượt bậc, song “bài toán cung - cầu” vẫn là một trong những vấn đề nan giải của các HTX ở khu vực phía Bắc và trên cả nước. Đặc biệt, trong bối cảnh hậu đại dịch, việc khơi thông dòng chảy thị trường, mở cánh cửa kết nối với người tiêu dùng càng trở nên cấp bách.

Đã có những bước tiến vượt bậc, song “bài toán cung - cầu” vẫn là một trong những vấn đề nan giải của các HTX ở khu vực phía Bắc và trên cả nước. Đặc biệt, trong bối cảnh hậu đại dịch, việc khơi thông dòng chảy thị trường, mở cánh cửa kết nối với người tiêu dùng càng trở nên cấp bách.

Được kết nối bởi Liên minh HTX hai tỉnh Ninh Bình và Bắc Giang, hội nghị “Kết nối cung cầu sản phẩm HTX khu vực phía Bắc năm 2022", thu hút sự tham gia của đại diện 18 Liên minh HTX tỉnh, được ví như một “hội nghị diên hồng” hướng tới mục tiêu xây dựng mạng lưới tiêu thụ rộng lớn và bền vững.

Đẩy mạnh kết nối cung cầu

Thực tế cho thấy, 100% các tỉnh thành trên cả nước hiện đầu đã xây dựng được nhiều HTX điển hình, với các sản phẩm chất lượng cao, có đầy đủ tem nhãn, bao bì, mã vạch truy xuất nguồn gốc và được người tiêu dùng đánh giá cao, trở thành đối tác tin cậy của những nhà bán lẻ hàng đầu.

Về dài hạn, trong thời gian tới, xúc tiến thương mại, kết nối cung cầu cũng là một trong 3 mũi nhọn sẽ được Liên minh HTX Việt Nam đẩy mạnh nguồn lực thúc đẩy, bên cạnh vấn đề tín dụng hỗ trợ và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho HTX, Liên hiệp HTX và tổ hợp tác.

Nông sản HTX ngày càng có vị thế, sức cạnh tranh cao hơn nhờ xúc tiến thương mại.

Đầu tiên là về giấy tờ pháp lý, chứng nhận sản phẩm. Các HTX cần thêm sự hỗ trợ từ các ban ngành liên quan để có thể sớm hoàn thành các thủ tục về giấy tờ pháp lý. Thứ hai, về phương tiện vận chuyển, do khoảng cách địa lý, điều kiện kinh tế nên vấn đề vận chuyển vận còn nhiều khó khăn. Thứ ba là về thanh toán, giữa siêu thị và HTX cần có những phương thức thanh toán đa dạng và hợp lý hơn.

Có thể thấy xúc tiến thương mại có thể coi là vấn đề quyết định thành bại của nông sản HTX trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt. Tuy nhiên, nếu coi kết nối cung cầu là điều kiện cần thì chất lượng, thương hiệu sản phẩm chính là điều kiện đủ. Nghĩa là để được thị trường chấp nhận, nông sản HTX phải làm được điều quan trọng nhất là nâng cao chất lượng, phải sạch hơn và rẻ hơn để gia tăng sức cạnh tranh với các mặt hàng cùng chủng loại.

Để làm được điều này, các chuyên gia cho rằng, các HTX sẽ phải đổi mới tư duy từ sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp, tập trung vào giảm chi phí, nâng cao giá trị, hiệu quả, đa dạng theo chuỗi giá trị phù hợp với yêu cầu của thị trường. Chuyển từ phát triển đơn ngành sang tích hợp đa ngành, từ "đơn giá trị" sang "tích hợp đa giá trị"…

Cùng với đó, hướng nông nghiệp xanh, nông nghiệp sinh thái bằng việc áp dụng đồng bộ các quy trình, công nghệ, sử dụng hợp lý, tiết kiệm vật tư đầu vào cho sản xuất nông nghiệp, sử dụng hiệu quả các nguồn tài nguyên thiên nhiên, không gây ảnh hưởng tới môi trường, sức khỏe con người.

Nhiều nghiên cứu chỉ ra thực trạng nông dân đang lãng phí 40-50% phân bón, thuốc bảo vệ thực vật. Vấn đề của nông nghiệp hiện tại là "chi phí cao, chất lượng kém", vì vậy bản thân các HTX cần có giải pháp để đảo ngược lại tình thế theo hướng "giảm chi phí, tăng chất lượng".

Tín hiệu đáng mừng là trong vài năm gần đây, nhiều mô hình HTX đã chứng minh "giảm chi phí, nâng chất lượng" hoàn toàn có thể thực hiện. Nhiều nông dân với sự đồng hành của HTX, nhà khoa học đã giảm được giống xuống chỉ còn 2/3, thậm chí phân nửa so với trước.

Nhiều mô hình sản xuất của HTX đã chủ động chuyển sang sử dụng chế phẩm, phân thuốc sinh học, vật tư đầu vào từ những nguyên liệu, phụ phẩm trồng trọt, chăn nuôi, sẵn có tại địa phương, thân thiện với môi trường… Tuy nhiên, sự lan tỏa những cách làm hiệu quả như vậy còn chậm.

Vì vậy, trong thời gian tới, để lan tỏ mạnh mẽ, hiệu quả hơn, các địa phương cần tạo thêm cơ chế, giúp các HTX hoàn thành mục tiêu tăng lợi nhuận cho thành viên; giảm chi phí đồng thời nâng chất lượng, tăng khả năng cạnh tranh; xây dựng nền nông nghiệp "Xanh - Sinh thái - Bền vững".

Có thể thấy, nông nghiệp truyền thống vì mục tiêu duy nhất là sản lượng. Nông nghiệp hiện đại hướng tới vừa đạt mục tiêu sản lượng và đạt cái còn quan trọng hơn là chất lượng, tức chuyển từ "tư duy sản xuất nông nghiệp" sang "tư duy kinh tế nông nghiệp". Để thành công, các HTX cũng cần tư duy như vậy.

Nguồn Hiến Nguyễn (vnbusiness.vn)