Giải pháp gỡ khó cho kinh tế tập thể, hợp tác xã

Sau 10 năm thực hiện Luật Hợp tác xã (HTX) năm 2012, khu vực HTX đã đạt được nhiều kết quả tích cực với khoảng 29.000 HTX, liên hiệp HTX, trong đó số lượng HTX, liên hiệp HTX hoạt động hiệu quả tăng hơn 2 lần so với năm 2013, đặc biệt, doanh thu và thu nhập của người lao động năm 2021 tăng 107% so với năm 2013. Kết quả đạt được là vậy nhưng vẫn còn nhiều nút thắt cần tháo gỡ để HTX phát triển.

Vai trò của kinh tế tập thể, HTX

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Lê Minh Hoan cho biết, nếu không có HTX, sự manh mún, rời rạc thiếu liên kết sẽ khó chuyển từ tư duy sản xuất sang tư duy kinh tế nông nghiệp theo tinh thần Nghị quyết 19. Quy mô kinh tế hộ nhỏ lẻ cũng sẽ không thể tạo ra kinh tế nông nghiệp, rất khó sản xuất nông nghiệp trên những đơn vị diện tích nhỏ hẹp với chi phí quá cao.

Sau 10 năm thực hiện Luật HTX, lĩnh vực HTX đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận.

Nghị quyết số 20, Hội nghị lần thứ Năm, khóa XIII khẳng định, kinh tế tập thể - nòng cốt là HTX cùng với kinh tế Nhà nước là nền tảng của nền kinh tế nước ta. Trong phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2020-2030, về nông nghiệp, Đại hội XIII nêu rõ: Đổi mới và phát triển các hình thức tổ chức sản xuất phù hợp, hiệu quả; đẩy mạnh hợp tác, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ nông sản, kết nối với hệ thống tiêu thụ toàn cầu. Phát triển mạnh doanh nghiệp nông nghiệp; hỗ trợ kinh tế trang trại, hợp tác xã nông nghiệp và các tổ hợp tác.

Kết quả tích cực

Tại toạ đàm “Phát triển kinh tế tập thể, HTX trong giai đoạn mới” diễn ra mới đây, ông Phạm Mạnh Hùng, Phó tổng giám đốc Đài TNVN khẳng định, thời gian qua, các chỉ thị, nghị quyết của Đảng qua những thời kỳ khác nhau đã cho thấy sự phát triển cả về lý luận, nhận thức trên cơ sở tổng kết thực tiễn xây dựng kinh tế tập thể mà nòng cốt là hệ thống HTX, phù hợp với tiến trình phát triển của đất nước, xu thế chung của toàn cầu.

Đặc biệt, mới đây, ngày 16/6/2022, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã ban hành Nghị quyết số 20-NQ/TW, Hội nghị Trung ương 5 (khóa XIII) về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới. Trong đó, nhấn mạnh kinh tế tập thể là thành phần kinh tế quan trọng, phải được củng cố và phát triển cùng kinh tế nhà nước trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân.

Theo ông Hùng, chủ trương, chính sách và pháp luật đúng đắn, phù hợp đã, đang và sẽ thúc đẩy năng lực sáng tạo, đổi mới tư duy, ứng dụng công nghệ, đầu tư thích đáng cho kinh tế tập thể và HTX. Từ đó tạo ra không gian phát triển kinh tế rộng mở, tạo ra sản phẩm, của cải, gia tăng giá trị, làm cho người dân ấm no, hạnh phúc và đóng góp vào sự phát triển của quốc gia.

Trên cơ sở đó, Đảng ta đặt ra mục tiêu đến năm 2030, phấn đấu cả nước có khoảng 45.000 HTX với 8 triệu thành viên; có khoảng 140.000 tổ hợp tác với 2 triệu thành viên; 340 liên hiệp HTX với 1.700 HTX thành viên. Đến năm 2045, thu hút tối thiểu 20% dân số tham gia các tổ chức kinh tế tập thể; mở rộng quy mô hoạt động của các tổ chức HTX, chất lượng hoạt động ngang tầm các nước trong khu vực và trên thế giới.

Theo ông Trần Duy Đông, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT, quá trình tổng kết 10 năm thi hành Luật HTX năm 2012 cho thấy, khu vực HTX đã đạt được nhiều kết quả tích cực với khoảng 29 nghìn HTX, liên hiệp HTX, trong đó số lượng HTX, liên hiệp HTX hoạt động hiệu quả tăng hơn 2 lần so với năm 2013 (từ 6.354 HTX, liên hiệp HTX năm 2013 lên 14.295 HTX, liên hiệp HTX năm 2021), chủ yếu là trong các lĩnh vực nông nghiệp, vận tải, dịch vụ,… Các HTX, liên hiệp HTX từng bước hoạt động ổn định, doanh thu và thu nhập của người lao động trong khu vực HTX năm 2021 tăng 107% so với năm 2013, thu hẹp dần khoảng cách so với khu vực doanh nghiệp.

Đánh giá thêm về kết quả đạt được, ông Nguyễn Ngọc Bảo, Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, cho biết, từ khi Ban Chấp hành Trung ương Đảng có Nghị quyết số 13-NQ/TW về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể, tiếp đến là Luật HTX…, khu vực kinh tế tập thể, HTX đã có sự phát triển vượt bậc cả về số lượng và chất lượng,  tương đối đồng đều ở các địa phương, nhất là các tỉnh Trung du miền núi phía Bắc và Tây Nguyên. Đặc biệt, xu hướng hiện nay là ngày càng nhiều lao động trẻ có chuyên môn cao khởi nghiệp bằng mô hình HTX.